Światło pod ziemią: dlaczego doskonałe oświetlenie tunelu ma znaczenie
Na przestrzeni lat byliśmy świadkami ogromnych zmian w projektowaniu pojazdów i dróg, doświadczyliśmy skutków rewolucji oświetlenia ledowego i obserwowaliśmy, jak ewoluują priorytety klientów, zwłaszcza pod względem efektywności energetycznej. Teraz wszystko znów się zmienia wraz z pojawieniem się inteligentnych urządzeń sterujących. Rozwiązania LED można obecnie wykorzystać do oświetlenia dowolnego obszaru tunelu drogowego, w tym miejsca wjazdu i wyjazdu z obiektu. Inteligentne systemy mogą być zatem stosowane w całym tunelu, co oznacza realne korzyści w zakresie zużycia energii, wykorzystywania systemów awaryjnych i ogólnego zadowolenia kierowców.
Zgodnie z naszym podejściem potrzeby klienta zawsze traktujemy priorytetowo, a niemal 80% dostarczanych przez nas rozwiązań obejmuje obecnie zintegrowane oświetlenie i sterowanie. Jednym z ostatnio realizowanych projektów, który napawa nas szczególną dumą, jest dziewięciokilometrowy, podwójny dwupasmowy tunel NorthConnex w Sydney. Jeden z najdłuższych obiektów tego typu w Australii pozwala kierowcom ominąć 21 skrzyżowań i przejść z sygnalizacją świetlną wzdłuż Pennant Hills Road, skracając czas podróży o 15 minut.
Co w nim znajdziemy? Prawdziwe dzieła sztuki: wyświetlacze ze zmieniającym się światłem i efektami wizualnymi oraz unikalne oświetlenie, tak by przejazd tunelem nie był nużący dla kierowców. Projekt całej instalacji opracowano na podstawie badań przeprowadzonych przez Transurban, Transport for NSW, The University of NSW i AustRoads. Z kolei za realizację odpowiada firma Schréder, nasz australijski dystrybutor Betacom i Phoenix Contact.
Wsłuchując się w wizję zleceniodawców, zainstalowaliśmy nieco ponad 1.100 opraw OMNISTAR i 5 tys. opraw GL2 Compact sterowanych przez system ATS. Celem było oświetlenie o jasnej białej barwie, która gwarantuje wysoką jednorodność na drodze i optymalną widoczność, oraz zapewnienie komfortu, bezpieczeństwa i doskonałego prowadzenia wzroku. Dzięki oprawom typu Plug-and-Play oraz przewodom z szybkozłączką Quick-on instalacja została uruchomiona przed czasem.
Inwestycja w wiedzę
Oświetlenie tuneli jest znacznie bardziej skomplikowane niż tradycyjne oświetlenie drogowe. Trzeba wiedzieć, jak światło będzie oświetlać chodniki, ściany (pokryte płytkami lub nie), tworzyć jednorodności, należy obliczać odbicie i opracować takie rozwiązania, które zapewnią bezpieczny wjazd i wyjazd z tunelu. Największym atutem, który wyróżnia nas na tle konkurencji, jest fakt, że oświetleniem tuneli zajmujemy się od wielu lat. Być może zabrzmi to dziwnie, ale ostatnio otrzymałem w moim mniemaniu największy komplement, jaki można usłyszeć od kolegów z branży. Zadano mi mianowicie pytanie:
Jak udaje Ci się uzyskać krzywą oświetlenia tak bliską standardowi opracowanemu przez International Commission on Illumination [Międzynarodową Komisję ds. Oświetlenia]?
Międzynarodowa Komisja ds. Oświetlenia, znana pod nazwą CIE, wyznacza światowe normy dotyczące oświetlenia. W tym miejscu warto wspomnieć, że moi koledzy z firmy Schréder są członkami kilku komisji, w tym tych, które specjalizują się w oświetleniu tuneli i dróg. Nasza wiedza w tej dziedzinie jest zatem ogromna.
Odpowiedzią na zadane pytanie jest ciężka praca: po prostu na przestrzeni lat zrealizowaliśmy tak wiele projektów, że doskonale wiemy, co trzeba zrobić, aby dobrze zaprojektować krzywą za pierwszym razem, bez poprawek. Oprócz krzywej zalecanej przez CIE, w wielu państwach obowiązują lokalne normy oświetlenia tuneli, a nasze zespoły ekspertów technicznych oraz specjalistów w zakresie oświetlenia tuneli posiadają dogłębną wiedzę na temat przepisów krajowych i lokalnych. Niezależnie od tego, czy chodzi o normę IES RP-22-11 dotyczącą oświetlenia tuneli w Ameryce Północnej, czy o niemieckie przepisy w zakresie obudów ze stali nierdzewnej dla opraw oświetleniowych. Zawsze współpracujemy z podmiotem zlecającym, wykonawcami i innymi zainteresowanymi stronami, aby zagwarantować jak najlepsze parametry rozwiązania końcowego.
Biorąc pod uwagę nasze doświadczenie, jesteśmy w stanie spełnić nawet bardziej nietypowe życzenia. Tunel pod Mozą stanowi doskonały przykład niebywałej wiedzy Holendrów w zakresie inżynierii lądowej. Jest to pierwszy w kraju tunel budowany metodą zanurzeniową. Obiekt otwarto w roku 1942 roku, a w 2012 roku zyskał miano pomnika narodowego. Stał się tematem przewodnim wielu wystaw, a zastosowane w nim rozwiązania są powielane w obiektach na całym świecie. Zdecydowanie nie jest zwykły tunel. Miasto chciało zachować bursztynową barwę oryginalnych opraw sodowych, a jednocześnie przejść na oświetlenie ledowe ze względu na jego zalety w zakresie oszczędności energii.
W roku 2018 stworzyliśmy system ATS/Lumgate Controls, który umożliwia przełączanie między klasyczną poświatą opraw sodowych podczas normalnego użytkowania, a jasnym białym oświetleniem, jeśli do tunelu muszą wjechać służby ratunkowe. W ten sposób zachowaliśmy motyw historyczny, a jednocześnie zapewniliśmy zgodność z najnowszymi standardami w zakresie bezpieczeństwa.
Odzyskać kontrolę
Efekt czarnej dziury w inżynierii tunelowej odnosi się do nagłego przejścia z obszaru światła do ciemności, gdy kierowcy wjeżdżają do tunelu, ale równie dobrze może odnosić się do braku danych dotyczących zarządzania tunelem. Advanced Tunnel System 4 (ATS 4), nasz potężny system zdalnego sterowania, eliminuje to niepożądane zjawisko. Wspólnie z firmą Phoenix Contact opracowaliśmy rozwiązanie, które zapewnia precyzyjne ściemnianie, przełączanie, raportowanie danych, monitorowanie systemu i przekazywanie do eksploatacji – nie ma zatem mowy o jakichkolwiek wątpliwościach co do działania systemu.
Gdy władze Regionu Stołecznego Brukseli podjęły decyzję o gruntownym remoncie obiektu, któremu niedawno nadano nową nazwę „Tunel Annie Cordy”, system ATS okazał się być rozwiązaniem idealnym. Ten najdłuższy tunel drogowy w Belgii o długości 2,6 km jest główną arterią komunikacyjną, a codziennie korzysta z niego 80 tys. pojazdów. Prace remontowe obejmowały naprawy konstrukcyjne, przebudowę jezdni, budowę pomieszczeń technicznych, hydroizolację, wentylację i usuwanie azbestu, a także kompleksową wymianę oświetlenia.
Nowe oświetlenie miało spełniać bardzo jasno postawione cele, takie jak optymalizacja zużycia energii dzięki oświetleniu LED i systemowi sterowania, zmniejszenie kosztów utrzymania o 50% oraz poprawa komfortu i bezpieczeństwa użytkowników. System ATS był zatem rozwiązaniem idealnym: w zależności od pory dnia lub nocy, natężenia ruchu lub poziomu oświetlenia w ciągu dnia, scentralizowany system zarządzania tunelem może natychmiast dostosować oświetlenie opraw według określonych parametrów. Dodatkowo klient ustawił zmienne scenariusze ściemniania na noc, aby jeszcze bardziej oszczędzać energię.
Zapytacie mnie, który tunel jest moim ulubionym. Cóż, to tak jakby zapytać rodzica, które z dzieci kocha najbardziej. Oczywiście nie da się wybrać jednego faworyta. Każdy projekt przynosi wyjątkowe wyzwania, inne warunki pracy i nowe specyfikacje. Innowacje w systemach sterowania, które zmieniają sposób oświetlania tuneli sprawiają, że z niecierpliwością czekam, co będzie dalej.
O autorze
Koen dołączył do zespołu firmy Schréder w 2008 roku. Ma rzetelne doświadczenie w zakresie inżynierii i wprowadzania na rynek systemów sterowania, które powoli zyskiwały popularność w branży oświetleniowej. Dzięki pragmatycznym poradom Koen odegrał kluczową rolę w rozwoju naszych inteligentnych rozwiązań oświetleniowych dla dróg i tuneli. Doświadczenie i wiedza umożliwiły mu przejęcie kontroli nad Grupowym Wsparciem Sprzedaży, tak byśmy mogli towarzyszyć wielu klientom na drodze doboru idealnych rozwiązań oświetleniowych. Dziś wnosi swoje cenne doświadczenie również na rynek oświetlenia tunelowego, rozszerzając naszą ofertę usług i realizując projekty na całym świecie.