De Vlaamse SMART regio reis ondersteunen

Schréder verlicht 's werelds meest innovatieve regio's. Van landelijke fietspaden, waar het beschermen van de lokale fauna centraal staat, tot platformverlichting om luchthavens in beweging te houden, wij bieden effectieve oplossingen voor projecten van elke omvang. Sinds de eeuwwisseling heeft het Internet of Things (IoT) een revolutie teweeggebracht in de verlichtingssector. Met ongekende manieren om armaturen, sensoren en systemen met elkaar te verbinden, kunnen verlichtingsleveranciers energie besparen en hun serviceaanbod verbeteren voor projecten van elke grootte.

Schréder 360 is een serie waarin we van projectowners & -managers, eindgebruikers en onze eigen ingenieurs horen hoe innovatieve oplossingen ontstaan. In deze editie belichten we het werk van één van onze grootste klanten in België. Beheerder Fluvius brengt licht-, energie- en rioolbeheer naar miljoenen klanten in het noorden van België.

Ze beheren 1,2 miljoen lichtpunten voor 300 Vlaamse steden en gemeenten, vervangen armaturen en herstellen defecten. Samen met ongeveer 5.400 collega's richten zij zich op het bouwen van toekomstige netwerken, met een prettige leefomgeving voor iedereen, en een soepel beheer van de energietransitie voor een klimaat neutrale wereld. Schréder heeft hen ondersteund bij grote en kleine projecten, in hun streven om de CO2-uitstoot te verminderen in lijn met het regeerakkoord van de Vlaamse regering en de klimaatdoelstellingen van de Vlaamse gemeenten. Het oorspronkelijke doel was om alle lichten in Vlaanderen eind 2030 op LED te laten overschakelen, maar dit is op verzoek van de gemeenten vervroegd naar 2028.

 

“All lights to LED”

Fluvius is van plan om de 1,2 miljoen verlichtingspunten die het beheert op Vlaamse wegen om te bouwen naar LED-technologie. Sinds 2015 wordt onder de naam “All lights to LED” alle verlichtingsupgrades of -vervangingen op wegen en straten uitgevoerd met uitsluitend LED-armaturen. De helft van de Vlaamse verlichtingspunten - 600.000 armaturen - zijn nu verLED. Dat heeft geleid tot een vermindering van het energieverbruik met 30% sinds 2015, wat overeenkomt met ongeveer 30.876 ton CO2-uitstoot per jaar. Verwacht wordt dat de overgang tegen die tijd jaarlijks tot 54 miljoen euro aan energiekosten zal besparen.

Schréder heeft altijd gewerkt aan het optimaliseren van de efficiëntie van zijn verlichtingsoplossingen om steden te helpen. Het was een eer om de expertise die we hebben opgedaan in de handen van Fluvius te leggen, zodat zij veilige en duurzaam verlichte ruimtes voor burgers kunnen creëren.

Niko Smets
Sales Director Vlaanderen - Schréder BE

Terwijl een groot deel van de energiebesparing te danken is aan het omzetten van de armaturen van oudere systemen naar LED, is een andere golf te danken aan het omarmen van slimme technologieën. Door een slim verlichtingssysteem te gebruiken in combinatie met nodes om duizenden verlichtingspunten met elkaar te verbinden, stelt Fluvius steden en gemeenten in staat om de verlichting te dimmen of uit te schakelen tijdens de rustigste uren van de nacht waardoor nog meer energie bespaart wordt.

Slimme verlichting zorgt voor geoptimaliseerde lichtniveaus voor de natuur, trottoirs en wegen die veiliger aanvoelen voor voetgangers, fietsers en automobilisten en een infrastructuur die op tijd sensoren levert die de dienstverlening kunnen verbeteren.

 

Innovatie in een klassieke omgeving

Één van de vlaggenschipprojecten van Fluvius was het transformeren van de verlichting in Brugge, waar het middeleeuwse centrum op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. Dit betekent dat elke aanpassing van het straatmeubilair zeer zorgvuldig moet worden overwogen, inclusief de upgrade van meer dan 2.700 van de iconische donkergroene lantaarns van de stad. We werkten samen met de stad en Fluvius om deze lantaarns na te maken met nieuwe slimme verlichting.

Schréder replicated the heritage lanterns in Bruges to preserve the city's old charm with a lot less energy
Meer dan 2.700 slimme en unieke lantaarns laten de stad Brugge energie besparen

Naast de nieuwe LED-unit en een diffuser aan de onderkant om die warme gloed opnieuw te creëren, hebben we bovenop NEMA nodes geplaatst. Deze zijn aangesloten op het Schréder EXEDRA verlichtingssysteem, waardoor Fluvius en de stad een ongekende controle hebben over het verlichtingsnetwerk. Lichtpunten kunnen op afstand worden in- en uitgeschakeld en gedimd, waardoor op onderhouds- en energiekosten wordt bespaard.

We hebben al 70% van de verlichting in Brugge omgeschakeld naar LED, waardoor ons energieverbruik sterk daalt. We kunnen de lichten ook dimmen tot een niveau van 50% of zelfs 30%, iets wat we niet konden doen met de gewone straatverlichting

Mercedes Van Volcem - Alderman of Bruges Public Domain
Mercedes Van Volcem
Wethouder Publiek Domein van Brugge

Evolueren met de klant 

“All lights to LED” is een langetermijnproject en we hebben bij elke stap samengewerkt met Fluvius. Dit omvat kleine veranderingen die een groot verschil maken, zoals de connectoren die op armaturen worden gebruikt. Voor een korte uitleg over NEMA- en Zhaga-nodes en hun verschillen, lees je hier onze handige gids.

Een slim verlichtingssysteem zoals Schréder EXEDRA geeft gebruikers de opschaalmogelijkheden om hun aangesloten netwerk in de toekomst uit te breiden. Voor enkele recentere projecten zijn we daarom overgestapt op Zhaga. De pinfittingen, het lagere stroomverbruik en de kleinere afmetingen hebben er allemaal toe bijgedragen dat ze gemakkelijker op decoratieve lantaarns passen. Fluvius is ook lid van het Zhaga Consortium, voor verdere standaardisatie van aangesloten verlichtingsoplossingen.

 

Open systemen, slimmere verlichting 

"Het belang van gegevensbeheer kan niet worden onderschat", zei Frank Vanbrabant, CEO van Fluvius, toen hij met KPMG sprak over de energieactiviteiten van het bedrijf; Fluvius heeft een investeringsplan voor energietransitie van 4 miljard euro uitgerold, verspreid over tien jaar. Hetzelfde geldt voor verlichting, waar Fluvius tot 2026 ongeveer 120 miljoen euro per jaar investeert.

Fluvius werkt samen met drie verschillende bedrijven, waaronder Schréder, om aangesloten armaturen te leveren. In heel Vlaanderen hebben steden en dorpen een breed scala aan verlichtingsbehoeften, dus het centrale beheersysteem (CMS) moet compatibel zijn met een breed scala aan systemen en programma’s.

Interoperabele systemen bestaan dankzij wereldwijde standaarden die worden ondersteund door grote gemeenschappen en allianties, zoals TALQ. Het TALQ-consortium werd opgericht in 2012 en biedt een toonaangevende interfacestandaard voor netwerken van slimme stadstoestellen. Fluvius wilde het TALQ protocol gebruiken om te communiceren met hun andere platformen. TALQ 2.5 was een echt keerpunt, waardoor het veel gemakkelijker werd om gegevens van straatverlichtingsinstallaties te verzamelen en te beheren. Het Schréder EXEDRA platform voor slimme verlichting kan dit allemaal combineren, in tegenstelling tot systemen die alleen compatibel zijn met TALQ 2.3.

Fluvius is connecting luminaires across Flanders with Schréder EXEDRA to reduce energy costs and carbon emissions
Het Schréder EXEDRA CMS en de Gateway zijn beide gecertificeerd voor TALQ 2.5, waardoor het gemakkelijker wordt om gegevens van straatverlichting te verzamelen en te beheren.

Fluvius neemt regelmatig deel aan de bijeenkomsten van de TALQ Requirements Workgroup; zo krijgt het consortium waardevolle feedback van klanten en kunnen partners nieuwe vereisten indienen die vorm zullen geven aan de toekomst van het protocol. De suggesties van Fluvius hebben geholpen om state-of-the-art technologie te integreren voor efficiënt, betrouwbaar en kosteneffectief beheer van verlichtingsactiva.

"Het bestaande kader van TALQ voor het besturen en bewaken van interactieve armaturen sluit goed aan bij onze operationele behoeften," vertelde Filip Smets, Materials and Methods Expert bij Fluvius, aan LEDs magazine. "Als partner van TALQ zijn we verheugd dat we met onze expertise een bijdrage kunnen leveren." Nu alle assets met elkaar verbonden zijn, wordt het optimaliseren van lichtniveaus een stuk eenvoudiger.

 

Veiligheid door ontwerp

Met gegevens komt ook de behoefte aan gegevensbeveiliging. Als we ook rekening houden met de energie- en warmtenetten van Fluvius, beheert het bedrijf een indrukwekkende 3,8 miljoen internetverbindingen. Bij Schréder begrijpen we het belang van privacy en veiligheid voor alle klanten.

Slimme systemen moeten de hoogste niveaus van cyberbeveiliging omvatten en regelmatig worden getest en gecontroleerd om ervoor te zorgen dat de gegevens privé, veilig en beveiligd blijven. Er moeten veilige beleidslijnen en regels zijn op elke laag, van het armatuur, tot het communicatiesysteem, tot de app voor Fluvius.

ISO 27001 is 's werelds meest erkende norm voor Information Security Management Systems (ISMS) en biedt organisaties richtlijnen om gegevens veilig te houden; het Schréder EXEDRA CMS is ISO 27001 gecertificeerd, dus Fluvius weet dat de verlichtingsgegevens van haar klanten veilig zijn.
 

Voorspeld onderhoud

Gemeenten in heel Vlaanderen besparen energie en geld door hun verlichting te optimaliseren. Naarmate de verlichting beter wordt, verwachten de burgers ook meer: straatverlichting is een essentiële dienst en daarom is het van essentieel belang om de verlichting ononderbroken te laten werken. Van de mooie stadjes die bediend worden door de Kusttram tot steden zoals Gent, Brugge en Antwerpen; effectieve verlichting is nodig om Vlaanderen in beweging te houden.

Slimme verlichtingsplatformen zoals Schréder EXEDRA bieden realtime monitoring, met onmiddellijke toegang tot de status van elk aangesloten armatuur. Er is een verbeterde zichtbaarheid van waar er problemen zijn binnen het systeem. Daarbij moeten in de toekomst voorraadbeheersystemen in het platform worden geïntegreerd.

Fluvius heeft eenvoudig toegang tot gegevens, zoals geolocatie (kaartweergave) en een tool voor het zoeken naar ID- of QR-codes om het werk aan defecte armaturen te vergemakkelijken en de efficiëntie van het mensen in het veld te maximaliseren. Na verloop van tijd zou dit voorspellend onderhoud mogelijk moeten maken, waarbij potentiële problemen worden geïdentificeerd en opgelost kunnen worden voordat deze zich voordoen. Deze strategische aanpak zal de levensduur van activa verlengen, de uptime maximaliseren en de interventiekosten verder verlagen - en hiermee steden helpen om hun doelstellingen op het gebied van circulaire economie te behalen.
 

De cirkel rond in Ninove

Fluvius helpt de stad Ninove om over te schakelen op LED en vernieuwt maar liefst 525 straatlantaarns per jaar. De Graanmarkt, een aantrekkelijk, druk plein in het centrum van de stad, werd uitgerust met warmwitte LED's die 's nachts een gezellige sfeer creëren zodat de bewoners ook 's avonds van de faciliteiten kunnen genieten.

Smart FLEXIA luminaires are helping the city of Ninove reduce its energy consumption and carbon emissions
Slimme FLEXIA BRASO straatverlichting stelt de stad Ninove in staat om haar koolstofuitstoot te verminderen

Dit was één van de eerste projecten met de FLEXIA BRASO. Dit armatuur is ontworpen om steden te helpen hun ecologische voetafdruk te verkleinen en heeft daarom een laag energieverbruik - slechts 27W.

FLEXIA BRASO was de perfecte oplossing voor de Graanmarkt. Het verbetert het landschap overdag en 's nachts en helpt de stad tegelijkertijd om een duurzamer verlichtingsnetwerk op te bouwen dat zijn ecologische voetafdruk zal verkleinen.

Sven Minne
Expert Openbare Werken - Stad Ninove

Klaar voor morgen 

"Dit project is een echte reis geweest met Fluvius", zegt Niko Smets van Schréder. "We hebben veel van elkaar geleerd, zoals het inbedrijfstellingsproces, wat werkt voor steden en dorpen, en hoe je slimme systemen kunt uitrollen die klanten helpen energie te besparen en het leven in de stad te verbeteren." Fluvius zal de komende jaren jaarlijks 130.000 verlichtingsarmaturen ombouwen, een aanzienlijke toename ten opzichte van de 100.000 armaturen die het de afgelopen jaren heeft vervangen. Met Fluvius' mentaliteit voor innovatie, slimme systemen en betrokken, ruimdenkende partners gaat Vlaanderen een mooie toekomst tegemoet.