Het juiste licht voor lange nachten: zonlicht, zonnewende en veiligheid
Elk jaar markeert de winterzonnewende van December de kortste dag – en de langste nacht – op het noordelijk halfrond. De term ‘zonnewende’, die al sinds de prehistorie wordt gevierd, is afgeleid van het Latijnse woord ‘solstitium’, wat ‘stilstaande zon’ betekent, en wordt gezien als een tijd van hoop en wedergeboorte, aangezien de dagen geleidelijk langer beginnen te worden. Het is ook een tijd om na te denken over verlichting.
In de weken rond de zonnewende worden de dingen troebel – letterlijk. De poolgebieden zullen 24 uur per dag in duisternis zijn. Veel steden in Noorwegen, Zweden, IJsland, Finland en Canada ervaren enkele weken waarin ‘daglicht’ rond het middaguur bestaat uit vage schemering. Grote steden als Moskou, Helsinki, Kopenhagen en Glasgow zien de dag krimpen tot zeven uur, en die uren daglicht zijn vaak bewolkt en grimmig. In Noord-Amerika, Europa en grote delen van Azië kunnen mensen die naar hun werk of school gaan, verwachten in het donker aan te komen en weer te vertrekken.
Kunstlicht heeft de mens meer uren gegeven om overdag te gebruiken, wat voor enorme veranderingen in de samenleving heeft gezorgd. Tegelijkertijd worden steden geconfronteerd met stijgende energiekosten en de klimaatcrisis. Hoe kunnen ze veilig en comfortabel blijven middenin de winter? Hoe kunnen steden energie en kosten besparen om te investeren in andere vitale diensten? En hoe kunnen ze ervoor zorgen dat de verlichtingskeuzes ook in de wintermaanden de flora en fauna respecteren?
Lange donkere nachten
Dit gebrek aan licht kan serieuze impact hebben op het dagelijkse leven. We hebben de neiging om meer te ‘overwinteren’, krijgen winterblues en sommige mensen ervaren zelfs Seasonal Affective Disorder (SAD). Kunstlicht kan ons helpen bij het uitvoeren van noodzakelijke taken zoals naar school, kantoor of winkelen, door de veiligheid te verbeteren voor degenen die de deur uit moeten. Het moedigt mensen ook aan om tijdens de wintermaanden voor hun plezier op pad te gaan – het ondersteunt het 24/7 stadsleven en draagt bij aan de nachtelijke economie van een stad. Van feestelijke markten tot COVID-veilige bijeenkomsten buiten, er zijn veel goede redenen om ‘s avonds buiten te socializen, en verlichting ondersteunt ze allemaal.
Het is vooral belangrijk op kruispunten: in de wintermaanden verongelukken tot twee keer zoveel voetgangers op de weg als tussen maart en juni. Door donkere lichtomstandigheden zijn voetgangers minder zichtbaar voor andere weggebruikers, wat leidt tot frequentere en ernstigere voetgangersongevallen. Betere verlichting kan letterlijk levens redden. En het zorgt er ook voor dat vooral vrouwen zich veiliger voelen. Na de gruwelijke gebeurtenissen in het Verenigd Koninkrijk onlangs, hebben studenten van de Universiteit van Lincoln gevraagd om nachtverlichting. En in Wenen is het belang van ‘zien en gezien worden’ als principe ingebouwd in de stadsnormen voor verlichting als een factor in gendergelijkheid.
Een licht in de duisternis
Bij Schréder brengen we al jaren veiligheid en comfort door middle van licht in streken met lange, donkere winters. Sundsvall, zo’n 400 km ten noorden van Stockholm, is de geboorteplaats van de Zweedse industriële revolutie, een knooppunt voor de pulp- en papierindustrie en de thuisbasis van de Mid-Zweden University. Het heeft ook slechts 5 uur daglicht voor een groot deel van december.
Veel van de wegen, straten en parken in Sundvall worden verlicht met armaturen van Schréder. Hoogwaardige, energiezuinige klassiekers zoals ALBANY, ZYLINDO en ZELA creëren goed verlichte, fantastisch uitziende ruimtes die mensen aanmoedigen om wat frisse lucht te krijgen, zelfs als de nachten lang zijn en de lucht koud is. Donkere winters zijn echter geen excuus om concessies te doe naan het uiterlijk: de keerzijde van lange winternachten zijn late zonsondergangen in de zomer, het decor voor de traditionele Zweedse Midzomer. Straatmeubilair zo ver in het noorden moet altijd mooi en functioneel zijn!
Responsief, het hele jaar door
Het lijdt geen twijfel dat openbare verlichting de wereld heeft veranderd – steden getransformeerd, ons werk/levenspatroon en economische groei mogelijk gemaakt. Het vertegenwoordigt echter ook gemiddeld 40% van de elektriciteitsrekeningen van de stadsautoriteiten. Slimme verlichting kan daar verandering in brengen. Licht dat aangaat wanneer de zon ondergaat, in plaats van op vaste tijden, kan nuttig zijn in noordelijke (of zuidelijke) gebieden waar seizoenveranderingen zijn gemarkeerd. Sensoren kunnen ook rekening houden met bezoekersaantallen, verkeersdrukte, weer en gebeurtenissen om ervoor te zorgen dat gebieden onder alle omstandigheden op het juiste niveau worden verlicht – en gegevens kunnen worden gebruikt om in de toekomst verlichtingspatronen in te stellen.
Met controlesystemen zoals Schréder EXEDRA kunnen autoriteiten energie en geld besparen, terwijl lichtvervuiling tot een minimum wordt beperkt. Wloclawek, een van de oudste steden in Polen, implementeert een reeks initiatieven om de openbare infrastructuur te verbeteren en een slimme, duurzame en inclusieve stad te creëren. Ze wilden de openbare verlichting in de hele stad moderniseren en de lokale autoriteiten kozen voor IZYLUM armaturen die worden aangestuurd door het Schréder EXEDRA controlesysteem.
De zeer efficiënte en kosteneffectieve IZYLUM heeft de zichtbaarheid, kleurwaarneming en comfort voor alle weggebruikers verbeterd, terwijl het stroomverbruik met 40% is verminderd. Bovendien richt het het licht op de weg, zodat er minder licht verspild wordt, waardoor flora en fauna langs de kant van de weg en de nachtelijke hemel worden beschermd.
Dim het, richt het, pas het aan
Lichtvervuiling beïnvloedt alles, van rupsen tot sterren kijken, en te veel kunstlicht in de lange, donkere maanden midden in de winter kan bijzonder slecht zijn. De expertise van Schréder kan op verschillende manieren helpen om lichtvervuiling te verminderen. We hebben verlichting altijd ontworpen met een optiek die het licht naar beneden richt, waardoor lichtverspilling en vervuiling worden vermeden (klachten over licht dat in de huizen van mensen komt, bestaan al bijna net zo lang als stadsverlichting!). Nieuwe technologie mag geen terugkeer naar oude problemen betekenen.
Naast het dimmen van lichten wanneer ze niet nodig zijn, kunnen onze armaturen ook worden uitgerust met FlexiWhite LEDs die afstembaar zijn om zich aan te passen aan onze biologische ritme. Dat betekent ‘s ochtends helder wit licht als we naar school of werk gaan, ‘s avonds afgestemd op zacht oranje om onze lucht en flora en fauna te beschermen. Bij La Defense in Parijs hebben we SHUFFLE kolommen geïnstalleerd die zijn uitgerust met LEDs die tot middernacht warmwit licht geven, zachter licht tot 6 uur ’s ochtends, en dan terugkeren naar volledige intensiteit wanneer mensen hun dag beginnen – en dat allemaal met inachtneming van de strikte nieuwe Franse norm voor openbare verlichting, EN13201.
Waar u zich ook bevindt op de kaart of hoe u de zonnewende van December markeert, goede verlichting is een investering die ervoor zorgt dat mensen zich het hele jaar door veiliger en gelukkiger voelen. Nu we het nieuwe jaar ingaan, een tijd van verandering en vernieuwing, is het misschien tijd om na te denken over een verlichtingsrevisie die slimme controle in uw handen geeft – en die lange, donkere nachten veilig houdt voor de natuur.
Over de schrijver
Istvan's 25-jarige verlichtingscarrière omvat verkoop, marketing, productontwikkeling en verlichtingseducatie. Met zijn passie voor het begrijpen van de behoeften van de klant, heeft hij een diepgaande en brede ervaring opgedaan in functionele verlichting in heel Europa. Hij trad in 2016 in dienst bij Schréder en stimuleert nu de productontwikkeling in functionele verlichting met geavanceerde technologie om te anticiperen op de uitdagingen van onze klanten en deze aan te pakken.
Volg István op LinkedIn